Juichen als het startschot voor de Vierdaagse klinkt: ‘Die aanmoedigingen, daar doe je het voor’.

Een dag later dan gepland is de Vierdaagse van Nijmegen na twee afgeslankte coronajaren weer in volle omvang van start. Dat levert een kleine 37 duizend blije lopers op, onder wie Oekraïners die, ongetraind, meelopen en zo geld proberen op te halen voor vluchtelingen.

Charlotte Huisman en Iva Venneman, De Volkskrant, 20 juli 2022.

Foto: De Oekraïense Yuliia Deineha (midden) met haar medewandelaars van het World Team in het centrum van Wijchen. Ze lopen om geld in te zamelen voor Vluchtelingenwerk Nederland. Beeld Marcel van den Bergh / de Volkskrant.

‘Dit is de cocaïne voor wandelaars’, zegt Inger van Dam (40), wijzend op een vettig plukje schapenwol dat ze, om blaren te voorkomen, minutieus om haar blote tenen vouwt. Deze vroege woensdagochtend zit zij bij het startpunt van de Nijmeegse Vierdaagse. Vanaf de Wedren zijn dan, al voor het eerste ochtendlicht, de eerste wandelaars op pad gegaan die 30, 40 of 50 kilometer gaan lopen.

Net als de meeste wandelaars juicht Van Dam even later als het startschot klinkt en ze mogen vertrekken. De kleine 37 duizend deelnemers hebben er zin in, in deze 104de editie van het grootste meerdaagse wandelevenement ter wereld. Twee jaar achter elkaar werd het afgelast wegens de coronapandemie en afgelopen dinsdag kon het niet beginnen door de hitte.

Ook Yuliia Deineha (32) uit Charkiv kan niet stoppen met glimlachen als zij om 6 uur ’s ochtends aan de tocht begint. Met haar met diamantjes bezette telefoon filmt de Oekraïense haar eerste stappen op dit volgens haar very Dutch event. Ondertussen deelt ze high fives uit aan de studenten die op dit vroege tijdstip net uit de kroeg komen en de wandelaars joelend een hart onder de riem steken.

Legging met panterprint.

Deineha loopt mee met het World Team dat geld inzamelt voor vluchtelingen. Gehuld in een legging met panterprint en groen T-shirt staat ze met slechts zes trainingsdagen aan de start. Ze meldde zich pas vorige week aan nadat drie vriendinnen, die net als zij in de noodopvang op een cruiseschip in Arnhem wonen, aanboden om vier dagen op haar 7-jarige dochter te passen.

‘Wauw, zo cool’, zegt ze. ‘Oekraïners zijn misschien te verlegen voor dit soort evenementen, maar ik wil laten zien dat wij ook meedoen aan de Nederlandse maatschappij.’ Dan sluit Deineha zich aan bij de diverse stoet: er lopen militairen en politiemensen in uniform mee en veel geroutineerde wandelaars op stevige schoenen. Bij hen steken de vele in roze gehulde lopers goed af, zeker degenen die zich in een roze tutu hebben gestoken – het is tenslotte Roze Woensdag, sinds 2002 vaste traditie op de tweede wandeldag van de Vierdaagse.

Voor de deelnemers is het schakelen tussen de rustige, landelijke stukken en het parcours door de dorpen waar zij massaal worden toegejuicht door de duizenden supporters langs de kant, voorzien van tuinstoelen, partytenten, koelboxen en statafels. Op commando van de feestact Snollebollekes, die uit de speakers schallen, gaan sommige lopers jolig naar links en rechts.

De dag van Wijchen.

Dag 2 is ook traditioneel de dag van Wijchen en daar is het al vanaf 7 uur ’s ochtends feest – zeker bij Alfred Gerrits (58) die zeventig vrienden heeft uitgenodigd om rond zijn riante woning aan de route van het feestelijke Vierdaagsegevoel te genieten. Om half 10 hebben hij en zijn gasten al de nodige biertjes achter de kiezen, vers uit de tap die in zijn achtertuin is geïnstalleerd, naast een grote koelkast met een gulle voorraad rosé en fris.

Het is de achtste keer dat hij zo’n feest geeft, zegt Gerrits. Hij begon met een paar kratjes bier en het werd steeds groter. Maar de tocht zelf lopen, daar moet hij niet aan denken. ‘Ik kan hier ook niet worden gemist als gastheer’, legt Gerrits uit.

Iets verderop besproeit Sander Erkens (37) de passerende wandelaars met een tuinslang – in zijn andere hand heeft hij een biertje. De wandelaars vullen bij hem drinkflessen, of maken hun pet nat om hun door de zon verhitte hoofden te koelen.

Extra energie.

De enthousiaste sfeer aan de kant geeft veel wandelaars extra energie. ‘Die aanmoedigingen, daar doe je het voor’, zegt Loes Wilhelmus (30). ‘De rustige stukken voelen veel zwaarder’, vult haar vriendin Zhuchi Zheng (30) aan. Een paar jaar geleden stonden de vriendinnen, als student in Nijmegen, de wandelaars nog toe te juichen. Nu lopen ze voor het eerst zelf mee, vertellen ze, terwijl ze even uitpuffen in de schaduw met een zelfgemaakte pastasalade.

De meeste wandelaars hebben begrip voor die beslissing van de organisatie om de dinsdagse wandeldag te schrappen, maar toch voelt daardoor volgens sommigen deze editie nu niet helemaal ‘echt’. ‘Het zal je blijven achtervolgen’, vreest Vierdaagse-veteraan Henk de Graaf (64). ‘Als ik later vertel over de Vierdaagse van 2022, zal toch iedereen zeggen: oh, jij hebt maar drie dagen gelopen.’

Woensdag was het met 30 graden alsnog warm. Voor de eerste wandelaars, die na een dag keihard doorstappen net voor het middaguur bezweet bij de finish in Nijmegen aankomen, voelde het even als een heuse anticlimax, als de hokjes waar ze hun laatste stempel kunnen halen, nog gesloten blijken. Moeder Anjes (55) en dochter Cynthia (28) Strufer uit het Limburgse Bocholtz zijn er, zichtbaar uitgeteld, maar even bij gaan zitten, achter de rij wachtenden voor de loketten.

Tanden op elkaar.

Cynthia, gekleed in een knalroze wielerbroek, heeft de laatste 10 kilometer de pijn van de open blaar onder haar grote teen moeten verdoven met twee paracetamolletjes. Haar moeder, een doorgewinterde wandelaar, heeft nergens last van. ‘En anders is het gewoon tanden op elkaar.’

De wachtende wandelaars tellen af tot het exact 12 uur is en de wandelinspanning van die dag officieel met een volle stempelkaart kan worden bekroond. Fitte en strompelende wandelaars, en alles wat daartussen zit, melden zich vanaf dan bij het loket. Later die middag, net na drieën, loopt ook Deineha verhit maar glimlachend over de finish. ‘De laatste 10 kilometer waren erg lang, maar ik heb het gehaald’, zegt ze puffend. Nu rest haar nog de slotetappe van de dag in deze Nederlandse wandeltraditie: ‘Een koud biertje.’

https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/juichen-als-het-startschot-voor-de-vierdaagse-klinkt-die-aanmoedigingen-daar-doe-je-het-voor~b93ee0bc/