Koning in crisistijd: de jarige Willem-Alexander groeit in zijn rol als ‘coronadiplomaat’.

De agenda van koning Willem-Alexander en koningin Máxima ging sinds het begin van de virusuitbraak drastisch op de schop. Soms fungeert de koning zelfs als ‘coronadiplomaat’.

Door Wendelmoet Boersema, Trouw, 27 april 2020.

Als koning Willem-Alexander beeldbelt, kijkt aan de muur van zijn werkkamer in paleis Huis ten Bosch Willem van Oranje toe vanuit zijn schilderijlijst. De Vader des Vaderlands ziet dan zijn verre naamgenoot in een makkelijke polo aan zijn bureau, de iPad op ooghoogte op een statief. Máxima heeft er ook zo een, zij draagt soms tijdens het skypen een zwartgerande bril. Het koninklijk huis stuurde afgelopen week deze foto’s van het thuiswerkende paar de wereld in via Twitter.

De activiteiten van de koning, die vandaag 53 jaar wordt, draaien sinds hij half maart uit Indonesië terugkeerde bijna geheel om de virusuitbraak. Bijna iedere middag bellen hij en zijn vrouw zorginstellingen, organisaties, getroffen ondernemers en andere mensen die wel wat steun kunnen gebruiken. De ene keer is het een leerling van een basisschool of een inkoper van coronabeschermingsmiddelen, een andere dag zijn het de katholieke bisschoppen of de gouverneurs van de drie landen van het Caribisch deel van het Koninkrijk.

‘Koning heeft meerwaarde in tijden van crisis’.

In deze crisistijd weten veel Nederlanders het optreden van koning Willem-Alexander te waarderen. Dat komt naar voren uit een enquête van Ipsos in opdracht van de NOS.

De koning krijgt als rapportcijfer een 7,7. Dat is het hoogste cijfer dat hij tot nu toe kreeg gedurende zijn ambtsperiode. Van de Nederlanders zijn acht op de tien tevreden met de manier waarop Willem-Alexander de afgelopen jaren heeft opgetreden.

Ruim driekwart heeft vertrouwen in Willem-Alexander als koning. Hij wordt getypeerd als menselijk, betrokken en meelevend. Men is minder te spreken over zijn salaris, zijn ietwat stijve houding en zijn geërfde titel. Toch vinden zes op de tien Nederlanders dat de traditie van troonopvolging moet blijven voortbestaan.

De populariteit van koningin Máxima (rapportcijfer 8) is al een aantal jaren stabiel. Ruim acht op de tien zijn (zeer) tevreden met de manier waarop zij haar rol als koningin vervult.

55-plussers geven gemiddeld hogere cijfers dan jongeren (18-35 jaar).

Bijna dagelijks is er een werkbezoek ergens in het land. Daarbij is de sfeer informeler dan gebruikelijk, maar ook serieuzer, emotioneler. Lang niet altijd staat er een burgemeester of Commissaris van de koning klaar. De bezoekjes vormen een dwarsdoorsnede van Nederland in crisistijd, een palet van plekken waar de strijd tegen het virus wordt gevoerd. Daarbij richt de koning zich vooral op de zorg, Máxima neemt meer de economische kant voor haar rekening. Zij bezoekt getroffen horeca-ondernemers, een transportbedrijf of een kwekerij. Samen bezochten ze begin april het huidige hart van Nederland, het RIVM in Bilthoven.

‘We hoefden geen majesteit te zeggen’.

Jolanda Buwalda, bestuursvoorzitter van zorgorganisatie Omring in Hoorn, zag de koninklijke auto afgelopen donderdag voorrijden. De koning nam onder meer een kijkje in de portacabin met de plexiglas scheidingswand, waar bewoners van het verpleeghuis bezoek kunnen ontvangen. “Zo hopen wij het eenzaamheidsvirus te voorkomen”, zegt Buwalda, die dit een ‘persoonlijk en menslievend’ thema vond uit de tv-toespraak van de koning in maart. Dit keer nam Willem-Alexander ruim de tijd voor gesprekken met haar collega’s. “Op een fijne, joviale manier ontspannen, tegelijkertijd heel serieus in zijn belangstelling voor ons werk”, aldus Buwalda. “Het ging hem ook om ons leven naast corona. We hoefden geen majesteit te zeggen.”

Met hun vele werkbezoeken onderscheiden Willem-Alexander en Máxima zich van de andere koningsparen in Europa. Zo bellen Filip en Mathilde van België en Felipe en Letizia van het zwaar door corona getroffen Spanje ook veel, maar ze zijn minder uithuizig. Soms met reden: het virus heeft met de besmetting van de Britse kroonprins Charles en prins Albert van Monaco laten zien geen paleizen over te slaan.

De koning als coronadiplomaat.

Opmerkelijk is de manier waarop het kabinet in deze crisis de koning heeft ingezet. Als een heuse ‘coronadiplomaat’ lobbyde Willem-Alexander in maart bij een Duitse producent van beademingsapparatuur, in de race om leveranties. Topman Stefan Dräger onthulde het telefoontje in Der Spiegel. Wat misschien hielp: de koning kende het familiebedrijf al van een bezoek vijf jaren geleden.

Deze actie bracht D66 en GroenLinks afgelopen week wellicht op een idee: of de koning niet eens met zijn Marokkaanse collega Mohammed VI kon bellen over de 3000 Nederlanders die daar nog altijd vastzitten? Of dat ook echt is gebeurd, vertelt het verhaal niet, feit is dat er zondag een eerste vlucht met Nederlanders terugkeerde. Net op tijd voor de viering van Koningsdag. Die Willem-Alexander met zijn gezin thuis zal doorbrengen, net als de meeste Nederlanders vandaag.

https://www.trouw.nl/nieuws/koning-in-crisistijd-de-jarige-willem-alexander-groeit-in-zijn-rol-als-coronadiplomaat~b12de7cd/